حجت الاسلام و المسلمین دکتر موسوی مشاور رییس جمهور و ریاست سازمان حج و زیارت در گفتگویی به شرح ذیل به سؤالات خبرنگار «حج نیوز» پاسخ داد.
به عنوان نخستین سوال بفرمایید، با توجه به محورهایی که مقام معظم رهبری درباره حج بیان فرمودهاند، چه اقدامهایی تاکنون از سوی این سازمان انجام گرفته است؟ همانطور که در تمام زمینهها بیانات رهبر معظم انقلاب رهگشای تمام مسائل بوده و هست، در حوزه حج و زیارت نیز بیانات ایشان را باید به عنوان یک منشور تلقی کنیم. بر همین اساس طبق تقسیم وظایف در این سازمان، محور بیانات معظمله بیشتر در حوزه وظایف بعثه مقام معظم رهبری قرار داده شده است. البته تاکنون نیز در راستای تحقق سخنان ایشان اقدامهایی صورت گرفته اما این اقدامها در حد انتظارات رهبر معظم انقلاب نیست و امیدواریم که با برنامهریزیهای جامع و درک صحیح از بیانات ایشان درباره حج بتوانیم با اهداف تعیین شده از سوی بعثه گامهای بلندی را در جهت تحقق محورهای یاد شده از سوی ایشان برداریم. هرساله با توجه به افزایش قیمتها در کشور عربستان، هزینه سفرهای حجاج نیز افزایش مییابد که موجب نارضایتی زائران میشود، آیا سازمان حج در این باره تدابیری اندیشیده است؟ در رابطه با امسال و افزایش قیمتها در سفرهای حجاج باید بگویم برای این که میزان هزینهها را در سطح سالهای گذشته نگه داریم و یا حتی کاهش دهیم از هماکنون برای حج سال آینده 70 درصد اسکانها اجاره شده است که هزینه اجاره این مکانها در مکه کمتر از سال گذشته و در مدینه نیز در برخی هتلها مانند سالهای گذشته و برخی دیگر نیز با یک درصد افزایش اجاره شده است. تغییر نرخ ارز هم در افزایش این هزینهها موثر بوده است؟ بله. به عنوان مثال در سالهای گذشته تهیه بلیت هواپیما 500 هزار تومان هزینه در برداشت اما امسال این نرخ به دو برابر افزایش یافته است. ضمن اینکه در سالهای گذشته برای دریافت ارز ، 1260 تومان هزینه میشد اما در حال حاضر برای دریافت یک دلار باید حدود 2600 تومان خرج شود لذا این سیر و جهش قیمتها در داخل بیشتر است ، اما توانستهایم تا حدودی قیمتها را در عربستان ثابت نگه داریم.
شما اشاره کردید که نوسانات ارزی بر افزایش نرخهای حج تاثیرگذار بود. آیا این نوسانات بر اسکان، تغذیه و حمل و نقل حجاج هم تاثیری داشت؟ در این خصوص با سیاستگذاریهای صحیح مشکل ارز رفع شد و حجاج از لحاظ اسکان، تغذیه و حمل و نقل دچار مشکل نشدند.
با توجه به این که ثبتنام کنندگانی مربوط به سالهای 60 تا 86 در لیستهای سازمان حج وجود دارد، آیا برای اعزام این افراد فرصتی باقی مانده است؟ بله، در حال حاضر کسانی که دارای فیشهای قدیمی از سال 60 تا 86 هستند، میتوانند با مراجعه به سازمان حج و زیارت و تمدید دوباره فیشهای خود و دریافت اسناد جدید به حج اعزام شوند تا در آینده نیز دچار مشکلنشوند.
مابه التفاوت هزینههایی که زائران دهههای 60 تا 86 برای دریافت فیشهای جدید باید پرداخت کنند چگونه محاسبه میشود؟
طبق قراردادی که میان زائر و بانک بسته میشود، آنچه زائر پرداخت میکند به صورت علیالحساب است و با اعلام نوبت زائر و مراجعه به بانکهای عامل ملی و ملت و براساس آخرین بخشنامه بانک مرکزی میزان سود آن محاسبه و به وی پرداخت میشود که در مرحله بعد به سازمان حج مراجعه کرده و میزان قیمت برآورد شده کسر و مابهالتفاوت آن به زائر پرداخت میشود. امروزه نیز در اینباره از برخی افراد شنیده میشود که بانکها از سود کلان سپردههای زائران استفاده میکنند که باید بگویم اصلاً اینطور نیست و اگر بحث سپرده و در اختیار بانک قرار دادن است هر ساله به همین صورت بوده اما چندین ماه است که تعهدی میان بانک و سپردهگذار وجود دارد که حق و حقوق طرفین حفظ و سازمان نیز نمیتواند در آن دخالتی داشته باشد. البته این تعهد بعد از مطرح کردن این موضوع با رئیسجمهور و همکاری رئیس بانک مرکزی و تشکیل جلساتی با مدیرعامل بانک ملی آغاز شده که با انجام آن تمام سپردهها به نفع مردم استفاده خواهد شد.
با توجه به اینکه خرید و فروش فیشهای حج از طریق کانالهای غیررسمی افزایش یافته است، سازمان حج و زیارت در این زمینه چه تدابیری اندیشیده تا این مشکل کاهش یابد؟ از آنجا که فیشهای بانک ملی ممنوعیتی برای خرید و فروش ندارند، بنابراین با اقدامهای انجام شده قرار است به منظور جلوگیری از فروش فیشهای حج، تمام فیشهای قدیمی جمعآوری و فیشهای جدید با شرایط خاص جایگزین شود. البته این ممنوعیت در فیشهای بانک ملت وجود دارد و فروش آن تنها برای نزدیکان درجه یک امکانپذیر است. ضمن اینکه امسال نیز در عمره طبق بخشنامههای اعلام شده از سوی سازمان هر نوع نقل و انتقال به دیگری ممنوع و این بخشنامه در حال پیگیری و اجرا است.
شما از زمان حضور خود در سازمان بر یک موضوع تاکید ویژه داشتید و آن هم بحث سهمیه سازمانها و دستگاههای زیر مجموعه قوای سهگانه است، چندی پیش هم این بحث را مطرح کردید که دوران سهمیهبازی در حج و زیارت به پایان رسیده است، با این اوصاف سهمیه سازمانها و دستگاهها در سالهای آینده چگونه خواهد
بود؟
هدفمند کردن سهمیههای حج یکی از اقدامهای این سازمان در جهت پایمال نشدن حق سایرین برای اعزام به حج است که تلاش میکنیم بهزودی اجرا شود. ما حاضر نیستیم حق مردم را با این سهمیهها ضایع کنیم. در حال حاضر نیز بحثی بهعنوان سهمیه نداریم زیرا چنانچه به تعریف سهمیه توجه کنیم معنایی جز ضایع کردن حق دیگران نیست ودر واقع با اجرای آن به ازای دادن هر حق سهمیه به افراد سازمانها و دستگاهها یکی از زائران در نوبت حذف خواهد شد که خوشبختانه این سهمیهها حذف شده و تنها در خصوص نخبگان و خانوادههای شهدا قابلیت اجرا دارد. در راستای اجرای حذف سهمیههای حج در سازمانها و دستگاهها، شورای عالی حج و رئیس شورای عالی حج نیز مصوبهای را تصویب کرده و موافقت خود را با اجرای حذف سهمیهها اعلام کردهاند.
همانطور که مستحضرید بخش عمده زائران حج در کشور را افراد مسن تشکیل میدهند، بیشک با توجه به سن این افراد باید زمانبندی برای آنان در نظر گرفته شود. با عنایت به این موضوع برای این افراد چه تسهیلاتی در نظر گرفتهشده است؟
طبق تمهیدات سازمان حج و زیارت قرار شد که افراد 80 سال به بالا بدون نوبت به حج تمتع اعزام شوند اما با اعلام استفتاء از سوی مراجع انجام چنین اقدامی ناصحیح و حرام عنوان شد، بنابراین نمیتوانیم در این زمینه جابهجایی زائران را انجام دهیم. اما سازمان حج در تلاش است به طریق اولی از اعزام کسانی که هر ساله به حج تمتع میروند جلوگیری کند و در این زمینه نیز در مقابل تمام فشارها ایستادگی خواهد کرد.
در عمره مفرده چطور، آیا شرایط ویژهای برای زائران 80 سال به بالا در نظر گرفته شده است؟ خوشبختانه شورای عالی حج در خصوص اعزام بدون نوبت 80 سالهها به بالا به عمره مفرده، این اختیار را به رئیس سازمان داده است تا در برخی شرایط این اقدام را انجام دهد. هر چند در این مورد نیز نمیتوانیم تمام افراد 80 سال به بالا را بدون نوبت اعزام کنیم زیرا هر یک از آنها به همراه نیاز دارد که در این زمینه اداره کاروانها با مشکل روبهرو خواهد شد و تنها در صورتی که سازمان تشخیص دهد این جایگزینی انجام خواهد شد.
وضعیت اعزام زائران حج تمتع به چه صورت است، آیا برنامهای برای افزایش تعداد حجاج وجود دارد؟ در این زمینه باید توجه داشت که در سال 90 عربستان سعودی اعلام کرد براساس مصوبه سازمان کنفرانس اسلامی به ازای هر هزار نفر یک نفر اعزام شود که در اینباره رایزنیهایی در سطح بالا صورت گرفت اما عربستان سعودی این قانون را برای همه ابلاغ کرد تا اینکه در موسم حج سالجاری در دیدار با وزیر کشور و رئیس شورای عالی حج عربستان سعودی این موضوع مطرح شد و سفیر جمهوری اسلامی ایران نیز در این دیدار تاکید کرد تا سهمیه حج ایران با توسعه حرمین شریفین افزایش یابد و ما نیز تلاش میکنیم که افزایش سهمیه در حج تمتع را داشته باشیم تا اعزام افراد نیز سریعتر انجام شود. البته در صورتی که از اعزام چندین باره برخی افراد که هر ساله به حج تمتع اعزام میشوند جلوگیری شود، یقیناً مردم بیشتر خوشحال شده و زائران بیشتری اعزام خواهند شد.
در حوزه عتبات نیز افزایش هزینههای سفر مشکلاتی را به دنبال داشته، در این خصوص چه تدابیری اندیشیده شده
است؟
در حوزه عتبات سیاست سازمان فراهم آوردن تسهیلات لازم برای سفرهای آسانتر به کربلاست که در این زمینه امسال برای اعزام زائران در ایام اربعین براساس هماهنگی با مقامات عراقی، ارائه ویزا به زائران در مرز شلمچه انجام شد و در این ایام بیش از 220هزار زائر ایرانی راهی کربلا شدند که نسبت به ایام اربعین در سال گذشته میتوان گفت افزایش 4 برابری داشتهایم. البته در حال حاضر نیز طبق تعریفی که سازمان حج در اختیار استانها قرار داده، در صورت توانایی خودشان میتوانند زائران را به کربلا اعزام کنند که بلافاصله بعد از اعلام این طرح از سوی سازمان حج و زیارت میزان هزینه سفر هوایی به کربلا حدود 10 درصد و زمینی نیز 15 درصد کاهش یافت. در صورتی که قبل از این حتی اصرار به افزایش بیشتر بوده و دلیل آن را نیز بالا رفتن ارز عنوان میکردند.
اینکه در سال 85 سازمان حج و زیارت از راهاندازی سفرهای ارزان قیمت به کربلا خبر داده بود، آیا برای عملی کردن آن، برنامهای از سوی این سازمانها طراحی شده است؟ در این خصوص باید گفت که برای اعلام برخی برنامهها و اجرای آنها ابتدا باید زمینه انجام آن فراهم شود، سپس آن را به عموم اعلام کنیم و درباره این طرح نیز باید ابتدا اقدامهای اولیه انجام شود سپس آن را اعلام و اجرا کنیم زیرا اعلام برخی برنامهها تا قبل از اجرا نیز مشکلاتی را به همراه خواهد داشت که از گفتن آن باید اجتناب کرد.
آقای موسوی! بسیاری از افراد دارای اولویتهای 300 تا 600 منتظر اعلام هرچه سریعتر اعزامشان هستند، آیا زمان و تاریخ اعزام دقیق آنها مشخص است و این تاریخ کی اعلام میشود؟ در حال حاضر نمیتوانیم زمان دقیق اعزام اولویتها را اعلام کنیم، اما به افراد دارای اولویتهای 300 تا 600 قول میدهیم که در سال 92 تاریخ اعزامها را اعلام کنیم.
چندی پیش هم خبری مبنی بر کاهش سهمیههای عمره منتشر شد، اخبار مربوط به این موضوع تا چه اندازه صحت دارد؟ این گونه اخبار، شایعاتی بیش نیست و تمام اخبار مربوط به محدودیت سهمیههای عمره را تکذیب میکنیم زیرا سهمیه عمره نه تنها کم نشده بلکه هیچ محدودیتی نیز در این زمینه وجود ندارد.
موسم حج امسال را چگونه ارزیابی میکنید؟ تا قبل از برگزاری مناسک حج تمام شاخصها نشان میداد که حج امسال نسبت به سالهای قبل حداقل از کیفیت و راندمان پایینتری برخوردار باشد که خوشبختانه حج امسال به عنوان بهترین حج بعد از انقلاب ثبت شد. با توجه به برنامهریزیهای مدون صورتگرفته از سوی سازمان حج و زیارت با شرکتهای هواپیمایی در بحث پروازها نیز متوسط تاخیرهای رفت و برگشت حدود 6 دقیقه بود که این میزان نیز طبیعی است. این اقدامها نشان داد که حج امسال از کیفیت مناسبی برخوردار بود و زائران بیتالله الحرام نیز از این امر رضایت داشتند. البته کاستیهایی هم وجود دارد که در آینده در پی رفع آن خواهیم بود.
عملکرد بعثه مقام معظم رهبری برای انجام اقدامهای فرهنگی در مناسک حج را چگونه ارزیابی میکنید؟ برائت به نحو احسن برگزار شد و همچنین برگزاری ادعیه بسیار باصفا بود و بعثه مقام معظم رهبری نیز برنامههایی که از قبل تعیین کرده بود را به اجرا درآورد.
هر ساله انتقال حجاج از عرفه به عرفات و سپس به مشعر با اندکی تاخیر صورت میگیرد، در سالجاری چه اقدامهایی را برای انتقال هر چه سریعتر زائران برنامهریزی کردید؟ امسال انتقال تمامی حجاج از عرفه به عرفات کمتر از 7 ساعت به طول انجامید که نسبت به ساعات انتقال سالهای گذشته غیرقابل مقایسه بود، البته جابهجایی زائران از عرفات به مشعر نیز بعد از ادای نماز مغرب و عشا آغاز شد و تا پایان ساعت 21 تمامی آنها به مشعر منتقل شدند و در این زمینه نیز برنامهریزیها به خوبی پیش رفت.
با توجه به تعداد زیاد حجاج همه ساله گروهی از محرمها روز بعد از عید قربان از احرام خارج میشوند، امسال چه تعداد از آنها به روز بعد موکول شد؟ در ارتباط با قربانی خوشبختانه امسال برخلاف سالهای گذشته همه محرمها در همان روز از احرام خارج شدند و هیچ گروهی به روز بعد موکول نشد. البته تلاش میکنیم تمام اقدامهای انجام شده را در سالهای آینده با برنامهریزیهای مدون و صحیحتر انجام دهیم.
|